بسیاری از ما و مردم در سراسر دنیا با شنیدن نام افغانستان، بی‌شک یاد جنگ‌ها و کشتارهای پی‌درپی در این کشور که طالبان نیز مسئولیت همه آن‌ها را بر عهده داشتند، می‌افتند. همین امر سبب شده که کمتر کسی صادرات به افغانستان را برای تجارت انتخاب کند. ما در این مقاله قصد داریم تا شمارا با ویژگی‌های جمعیتی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی افغانستان بیشتر آشنا کنیم و مزیت‌های صادرات کالا به این کشور جهان‌سومی را بررسی کنیم. پیشاپیش از این‌که همراه ما هستند، از شما بسیار سپاس‌گزاریم.
وضعیت تجارت در افغانستان
شاید آماری که در اختیارتان قرار می‌دهیم با آن ذهنیتی که نسبت به افغانستان دارید در تضاد باشد. اما باید بدانید که افغانستان یکی از بزرگ‌ترین کشورهای همسایه ایران است که به‌عنوان 150 امین اقتصاد صادراتی در کل دنیا به رسمیت شناخته می‌شود .
هرچند اقتصاد کشور جنگ‌زده افغانستان در طول سال‌های گذشته به‌خصوص در سال 2021 تحت تأثیر مشکلات گسترده داخلی با محدودیت‌های بسیاری مواجه بوده است اما همچنان می‌توان این کشور را به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین اهداف صادراتی ایران در حال و آینده تلقی کرد و همچنین ایران در طی سال‌های گذشته توانسته به‌عنوان اصلی‌ترین تأمین‌کننده و صادرکننده کالا به افغانستان شناخته شود.
آمار گواه بر آن است که در سال 2017 میلادی کشور بزرگ افغانستان حدود ۸۷۸ میلیون دلار به خارج صادر و تقریباً 5.7 دلار نیز وارد کشورش کرده که همین امر باعث ایجاد تعادل تجاری معادل با 4.19 دلار شد. همچنین لازم به ذکر است در همین سال تولید ناخالصی داخلی افغانستان بیش از 10.5 میلیارد دلار و سرانه هر فرد تقریباً 1.97 دلار بوده است.
تجارت در افغانستان
متأسفانه کشور افغانستان به علت عدم توسعه کافی و عقب‌ماندگی صنعتی نسبت به روند پیشرفت جهانی، نیازمند به واردات کالا از کشورهای دیگر ازجمله کشور ایران است.
هرچند که مردم در این کشور نسبت به کشورهای جهان اول و دوم میزان مصرف‌گرایی کمتری دارند، اما نبود تنوع در اقتصاد این کشور سبب آن شده که بسیاری از کالاهای مصرفی روزمره از سایر کشورها وارد شود.
حجم انبوه اقتصاد و صادرات افغانستان به بخش کشاورزی ختم می‌شود اما بازهم این بخش در افغانستان آن‌چنان پیشرفته نیست و کشاورزی بیشتر به چند محصول خاص محدود می‌شود.
توسعه‌نیافتگی افغانستان در کنار عدم دسترسی این کشور به آب‌های آزاد و همچنین جنگ‌ها و درگیری‌های داخلی باعث شده که این کشور به‌عنوان یک‌لقمه چرب برای تاجران شناخته شود.
شرکت‌های صادرکننده به افغانستان
صادرات به افغانستان به ۲ شیوه انجام می‌شود.
- شیوه اول آن است که شما به‌صورت شخصی با شرکت‌های صادرکننده کالا در افغانستان ارتباط برقرار کرده و پس از رسیدن به توافق، همکاری خود را آغاز می‌کنید.
- اما در شیوه دوم، شما خود را درگیر بستن قرارداد، پیدا کردن شریک، برقراری ارتباط با شرکت مطمئن، یادگیری قوانین واردات و صادرات در افغانستان نمی‌کنید و با کمک‌های شرکت‌های صادرات به افغانستان مشغول به فعالیت می‌شوید.
اسامی تاجران افغانستان
شما می‌توانید برای دسترسی به آدرس و شماره تلفن تاجران افغانستان از شرکت توسعه تجارت میثاق سعادت کمک بگیرید. ما به شما کمک کرده و همکاری لازم را با شما می‌کنیم تا به‌سادگی و در کمترین زمان صادرات به افغانستان را با موفقیت به ثمر برسانید. جهت کسب اطلاعات بیشتر با شماره‌های درج‌شده در انتهای این مقاله تماس بگیرید. پشتیبانان ما هرروزه و به‌صورت 24 ساعته پاسخ‌گوی شما عزیزان خواهند بود.
بانک اطلاعاتی تجار افغانستان
اطلاعات تاجران محرمانه است و در دسترس همه قرار نمی‌گیرد. مگر آن‌که شما قصد برقراری ارتباط با آن‌ها برای اموری چون صادرات به افغانستان داشته باشید. در این صورت شرکت‌های صادرات و واردات با اخذ مجوز از فرد موردنظر اطلاعات و آدرس این تجار را در اختیار شما قرار می‌دهند.
شرکت صادرات به افغانستان
سود هنگفت صادرات، موقعیت جغرافیایی افغانستان نسبت به ایران و … باعث شد که بسیاری از بازرگانان به فکر صادرات به افغانستان بیفتند. مناسب بودن قیمت گمرک و نیاز بالای کشور افغانستان به واردات کالا باعث افزایش تجارت‌های بین‌المللی بین ایران و افغانستان شد.
در این مسیر شرکت‌ها و موسسه‌های زیادی به وجود آمده‌اند که اقدام به واردات و صادرات از کشورهای مختلف می‌کند. این شرکت هزینه بسیار کمی را در قبال خدمات صادرات به افغانستان و انجام تمامی مراحل از مشتریان خود دریافت می‌دارد و در عوض سلامت کالاهای ارسال‌شده توسط شمارا تضمین می‌کنند.
با استخدام و کمک گرفتن از این شرکت‌ها و موسسه‌ها دیگر نیازی به‌صرف هزینه‌های حمل‌ونقل و اقامت در کشور پرخطر افغانستان وجود ندارد. درنتیجه شما به‌راحتی می‌توانید هر کالایی را که می‌خواهید به این کشور، صادر کنید.
از مهم‌ترین و اساسی‌ترین وظایف شرکت‌های صادرات به افغانستان می‌توان به موارد زیر اشاره نمود.
- اعتبار سنجی انجام مذاکرات لازم با شرکت‌های افغانی
- تأیید پیش‌فاکتور انتقال وجه برای شما
- حمل‌ونقل کالای صادراتی شما
- و …
صادرات ایران به افغانستان چیست؟
بسیاری از افراد و تاجران تازه‌کار برای تجارت و صادرات به افغانستان با این سؤال مواجه‌اند که چه کالاهایی به افغانستان صادر کنند؟ ایران پتانسیل صادرات چه کالاهایی را به کشور همسایه خود دارد؟ به‌طورکلی می‌توان اقلامی که از ایران وارد کشور افغانستان می‌شود را به ده دسته تقسیم‌بندی نمود که این تقسیم‌بندی به شرح ذیل است.
لیست اقلام صادراتی به افغانستان
- آهن و فولاد
- تجهیزات پزشکی، تجهیزات تصویربرداری و رادیولوژی
- انواع روغن‌های گیاهی و حیوانی
- انواع سبزی‌های خوراکی و میوه‌های تازه و خشک
- انواع سنگ‌های معدنی، گچ، سیمان و مصالح ساختمانی
- محصولات پلاستیکی
- انواع ماشین‌آلات
- شیشه و ظروف شیشه‌ای
- لوازم‌خانگی
- نفت، انواع سوخت هم چون بنزین و گاز، محصولات روغنی
لیست کالاهای صادراتی به افغانستان
همان‌طور که در پاراگراف قبل اشاره شد اقلامی که از ایران به افغانستان صادر می‌شود، به 10 دسته تقسیم‌بندی می‌شود. حال هر یک از این دسته‌ها، ده‌ها و شاید صدها کالا را در بر می‌گیرند. برای مثال کاشی و سرامیک، سیمان، شیرآلات سرویس‌های بهداشتی، لوله پولیکا و سینک ظرف‌شوئی از پرطرفدارترین محصولات صادراتی در دسته مصالح ساختمانی است. و یا انواع نوشابه، کنسرو، ماکارونی، ترشی جات و مربا در درسته مواد غذایی برای صادرات به افغانستان فوق‌العاده پرسود است.
بهترین کالا برای صادرات به افغانستان
حتماً تا به اینجا متوجه شده‌اید که می‌توانید ده‌ها و صدها و شاید هزاران کالا را به‌راحتی به افغانستان صادر کنید. اما دراین‌بین کدام کالا به‌عنوان بهترین کالا برای صادرات به افغانستان شناخته می‌شود؟
باید بدانید که ما هیچ‌وقت نتوانستیم یک کالا را به‌عنوان بهترین کالا برای صادرات به افغانستان انتخاب کنیم. چراکه بهترین کالا با توجه به شرایط متغیر است. عواملی که می‌تواند در این امر تأثیرگذار باشد عبارت‌اند از:
- زمانی که قصد صادرات به افغانستان را دارید: زمانی یکی از مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار در این امر است. برای مثال در فصل سرما در افغانستان مردم نیاز بیشتری به سوخت‌های فسیلی دارند و این تایم بهترین موقع برای صادرات سوخت همچون گاز و نفت به کشور افغانستان می‌باشد.
- جنگ‌های داخلی: درزمانی که کشمکش‌های داخلی کشور افغانستان به اوج خود می‌رسد، مردم نیاز بیشتری به مواد غذایی دارند. به شما توصیه می‌کنیم چنان چه به دنبال سودهای هنگفت از صادرات به افغانستان هستید، سیاست مدنظر خود را در پیش بگیرید.
- وضعیت سیاسی افغانستان: حتماً پیش از صادرات به افغانستان وضعیت اقتصادی آن کشور را به‌طور دقیق بررسی کنید. چراکه ممکن است با تغییر سیاست‌های جدید در افغانستان واردات برخی از کالاها به این کشور ممنوع شده باشد و شما چنان چه از این قانون بی‌خبر باشید، مجبور می‌شوید هزینه‌های برگشت کالا از گمرک را خودتان و به‌تنهایی پرداخت کنید.
- و …
واردات افغانستان چیست؟
کشور افغانستان نه‌تنها از کشور ایران واردات انجام می‌دهد، بلکه با کشورهای دیگر نیز ارتباط‌های تجاری خود را حفظ کرده است.
در حال حاضر ارزش بازرگانی سالانه میان کشورهای افغانستان و شبه‌جزیره هند به بیش از یک میلیارد دلار می‌رسد. این دو کشور با تعرفه‌های گمرکی بسیار پایین با یکدیگر دادوستد می‌کنند. میوه‌های خشک و تازه، برنج و مواد غذایی از مهم‌ترین کالاهای صادراتی از هند به کشور افغانستان است.
جالب است بدانید که کشور هند معافیت 97 درصدی تعرفه‌های گمرکی برای کالاهای صادراتی افغانستان به هند در نظر گرفته است و این باعث شده که این دو کشور به یکی از بزرگ‌ترین امتیازها برای توسعه تجارت خود دست پیدا کنند.
قوانین صادرات به افغانستان
همان‌طور که از ابتدای مقاله اشاره کردیم، کشور افغانستان همواره متأثر از بی‌ثباتی‌ها، جنگ‌های داخلی و کشمکش‌ها بوده است. متأسفانه علی‌رغم وجود ذخایر معدنی بسیار زیاد در این کشور، همچنان افغانستان غنی از عدم توسعه اقتصاد و صنعت رنج می‌برد. اقتصاد ویران، نظام حکومتی نفوذپذیر، مشکلات اقتصادی که برای این مردم ایجادشده، باعث کمبود کالاهای اساسی و مصرفی برای مردم شود .
عدم توسعه بخش صنعت در افغانستان، اساسی‌ترین دلیل اتکای اقتصاد افغانستان به کشاورزی است. اما متأسفانه این بخش نیز به دلایلی چون کمبود و ضعف‌های زیرساختی بسیار محدود است.
اما خوشبختانه با عضو شدن کشور افغانستان در نهادهای بین‌المللی، تعرفه و زیرساخت‌های گمرکی این کشور بهتر شد و وضعیت اقتصادی آن رو به بهبود یافت.
در حال حاضر عواملی چون سرمایه‌گذاری‌های خارجی و نظارت بر تعرفه‌ها باعث شد تا روند دسترسی افغانستان به بازارهای جهانی ساده‌تر شود.
قانون صادرات و واردات افغانستان
در هر قسمتی از تجارت برای جلوگیری از هرج‌ومرج و انجام بهتر کارها قوانین و مقرراتی در نظر گرفته‌شده است.در این بخش سعی داریم که مهم‌ترین این قانون‌های تجارت در افغانستان را بیاوریم.
- ماده 1: احکام قوانین تجاری درباره تمام معادلات تجاری جاری است.
- ماده 2 : مسائل تجاری ذریقه مقاوله نامه های معتبره قانونی، و در صورتی که چنین مقاوله موجود نباشد، به موجب صراحت و یا دلالت قوانین تجاری حل و فسخ می‌گردد. اگر به این ترتیب حل و فصل شده نتواند، عرف و عادات تجاری تطبیق می‌گردد. عرف و عادات محلی و خصوصی بر عرف و عادات عمومی ترجیح داده می‌شود. در صورت نبودن عرف و عادات، احکام قوانین دیگری که به آن استناد می‌شود تطبیق می‌گردد.
- ماده 3: اگر در این قانون صراحت دیگری موجود نباشد، رعایت ترتیب مندرجات ماده ۲ مجبوری است.
- ماده 4: هر فرد که سن 18 را تکمیل و برای تصرفات حقوقی‌اش از حیث شخصیت و نوع تجارت موانع قانونی موجود نباشد، می‌تواند تجارت نماید.
- ماده 5: اگر تجارت‌خانه به صغیر انتقال یابد، درصورتی‌که محکمه مربوطه تجاری در ادامه تجارت از طرف ولی و یا وصی او فایده تصور کند، می‌تواند وصی و یا ودیعه را به ادامه آن اجازه بدهد.
قانون جدید گمرکات افغانستان
که طبق این تعریف تعرفه‌های گمرکی مواد خام یک درصد، مواد اولیه 5.2 درصد، روغن نباتی 5.3 درصد، نوشابه غیر‌الکلی 5 درصد (برخی منابع 25درصد)، پوشاک و اموال لوکس از 10 تا 25 درصد و سنگ‌های تزئینی و خودروهای لوکس 25 درصد افزایش داشته است.
تعرفه گمرک افغانستان
در حقیقت تعرفه مقیاس عددی برای شناسایی و مشخص کردن جایگاه کالاها در هنگام ترخیص کالا می‌باشد.
به‌عبارتی‌دیگر می‌توان تعریف گمرکی را میزان مبلغ ورودی و قابل پرداخت به جهت ورود کالا به کشور هدف تعریف نمود. تعرفه گمرکی مبتنی بر سیستم‌ها و شیوه‌های منحصربه‌فردی می‌باشد که می‌توان به تعرفه اداره گمرک، حمل‌ونقل، آمار و بیمه اشاره کرد.
- دسته : حقوق و عوارضی که در حقیقت نوعی مالیات غیرمستقیم است.
- دسته : هزینه‌های پرداختی در قبال انجام خدمات وصول همچون انبارداری و تعیین صلاحیت و انجام آزمایش‌های استاندارد بودن کالا
با توجه به تعاریف ذکرشده حتماً به این امر پی برده‌اید که تعرفه گمرک در کشورهای مختلف و برای اجناس مختلف متفاوت است.
انواع تعرفه‌های گمرکی که برای ترخیص کالا کاربرد دارد با توجه به سیاست‌های تجاری و نیازهای هر کشور حدوداً به 10 دسته تقسیم و اولویت‌بندی می‌شود تا سهم ارزی برای هرکدام از آن‌ها با دقت تعیین گردد.لازم به ذکر است که بدانید سود بازرگانی این کالاها یعنی کالاهای لوکس حدود 2 برابر سود بازرگانی نوشته‌شده در لیست تعرفه گمرکی می‌باشد.
تجارت خارجی افغانستان
با استناد بر دیتاهای موجود در سایت سازمان ملی آمار و اطلاعات افغانستان، حجم تجارت خارجی این کشور در سال 2019 میلادی بررسی و رقم 7,499,636,211 دلار اعلام گردید.
که این رقم شامل 6,635,802,890 دلار واردات کالا به داخل کشور و 863,833,321 دلار صادرات به دیگر کشورها می‌باشد. بدین معنی که حدود 88.5 درصد تجارت خارجی این کشور را واردات از دیگر کشورها تشکیل می‌دهد و کمتر از ۱۲ درصد تجارت خارجی افغانستان به صادرات تعلق می‌گیرد.
آمار صادرات به افغانستان
افغانستان در سال 2019 بالغ‌بر 6,635,802,890 میلیارد دلار از دیگر کشورها کالا و جنس وارد کرده است که ایران با 1,247,101,602 میلیارد دلار و سهمی 18.79 درصدی به‌عنوان شریک اول تجاری افغانستان در این شاخص ارزیابی‌شده است. پس از کشور عزیزمان ایران، چین با صادرات در حدود 17.43 درصد کل، در جایگاه دوم قرارگرفته است.
دیگر شرکای صادرات به افغانستان به ترتیب عبارت‌اند از:
قزاقستان 7.76%
ازبکستان 6.45%
ترکمنستان 6.18%
هند 6.1%
مالزی 4.82%
میزان صادرات ایران به افغانستان
شاید برایتان جالب باشد که بدانید اعداد منتشرشده توسط سازمان ملی آمار و اطلاعات افغانستان مبنی بر میزان صادرات ایران به افغانستان با آمار گمرکات جمهوری اسلامی ایران تفاوت بسیار زیادی دارد. اما علت این امر چیست؟
دلایلی چون اختلاف سال تجاری (شمسی و میلادی)، اظهار قیمت و ارزش کالا در گمرکات، قاچاق کالا و غیره از عواملی است که تا حدود بسیار زیادی جایگاه ایران را در تجارت خارجی افغانستان روشن می‌کند.
بیشتر بخوانید:راهنمای واردات سنسور NTC
واردات و صادرات افغانستان در سال
همان‌طور که اشاره کردیم، میزان واردات افغانستان در سال 2019 بالغ‌بر 6,635,802,890 میلیارد دلار بوده است که این رقم در طی سال‌های 2020 و 2021 روند صعودی پیداکرده است.
البته تغییر نظام حکومتی در افغانستان در سال گذشته باعث شد که میزان واردات و صادرات این کشور به‌شدت افت کند اما طولی نکشید که دوباره افغانستان توانست جایگاه خود را در بازارهای تجاری به دست آورد.
میزان صادرات و واردات افغانستان
جالب است اشاره‌کنیم که کشور افغانستان در سال گذشته از 102 کشور از سراسر دنیا واردات و به 66 کشور جهان نیز صادرات داشته است.
صادرات ایران به افغانستان
با استناد به دیتاهای موجود در ماه‌های گذشته با توجه به تحولات سیاسی و ظهور طالبان در کشور افغانستان، روند صادراتی کشور ایران نیز متوقف و یا کند شد. و عملاً بسیاری از سرمایه‌گذاران برای ادامه در این حوزه با مشکلات و تردیدهایی مواجه شدند. اما این روند در ماه‌های گذشته تغییر و اوضاع رو به بهبود رفت. متأسفانه با توجه به این تحولات بسیاری از فعالان اقتصادی نمی‌دانند که در صورت حضور در افغانستان باید با چه چیزی روبه‌رو شود.